Eski Vali Konağı, Balıkesir

Balıkesir tarihindeki ilk vali konağı 1930 yılında yapılmıştır. Sonraki dönemde Orman Bölge Müdürlüğü binası olarak kullanılmaya başlamıştır. Bina Atatürk’ün 1934’te Balıkesir ziyaretinde İran Şahı Rıza Pehlevi’yi burada misafir etmesi nedeniyle ayrı bir tarihî önem kazanmıştır.

1928 Yılında inşaatına başlanan yapı 1930 yılında tamamlanmıştır. Yapı Cumhuriyet’in ilk yıllarında giriş katı Valilik İdare katı, üst katı da Vali Konağı olarak işlev görmüştür. 1938 yılında günümüzde de işlevini sürdüren hükümet konağının tamamlanması ile Valilik İdare bölümü bu yeni binaya taşınmıştır. Üst katta işlevini sürdüren Vali Konağı ise şehrin prestij bölümünü oluşturan Anafartalar Caddesi’nde ve döneminin önemli yapılarından biri olan şehir sineması binasının yanında yer alan ve Valilik Konutu olarak inşa edilen iki katlı müstakil eve taşınmıştır.

Bu bina 1980 Yılı’na kadar işlevini sürdürmüştür. Ancak 1938 Yılı’nda Egli tarafından hazırlanmaya başlanan ve 1942 Yılı’nda tamamlanan İlin İmar planları doğrultusunda şehrin Bandırma Caddesi’nin iki tarafında gelişmeye başlaması nedeniyle yeni Vali Konağı binasının da yeni gelişecek olan bu mahallede ve bu cadde üzerinde konumlandırılması uygun görülerek 1980’li yılların başlarında inşaatına başlanmıştır. Kısa sürede tamamlanan bina hemen Vali Konağı olarak kullanılmaya başlamıştır.

Boş kalan eski Vali Konağı ve idare binası 1954 yılında mülkiyet değiştirerek Orman Genel Müdürlüğü’ne geçmiştir. 1950’li yıllarda Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğü; Çanakkale İli ve Kütahya’nın Simav İlçesi’nin de dâhil olduğu Türkiye’nin en büyük Orman Bölge müdürlüklerinden biri konumundadır. Orman Bölge Müdürlüğü’nün kendi mülkiyetine geçen bu yapıya 1954 yılı’ndan sonra ihtiyaçları doğrultusunda bazı ilaveler yapıldığını şehrin sakinleri ve kurumun eski çalışanları belirtmektedir. 

Bu nedenle yapı özgün konumuyla günümüze kadar gelememiştir. Süreç içerisinde yapının ihtiyaca cevap verememesi nedeniyle bitişik parselde ayrıca bir hizmet binasının inşaatına başlanmıştır. 1987 yılında tamamlanan yeni hizmet binasına taşınan Bölge Müdürlüğü aynı yıl içinde boş kalan bu tescilli yapıda yeniden bir tadilat yaptırmış ve bu tadilattan sonra yapının işlevi yeniden değiştirilmiştir. 1988 yılında tamamlanan bu yeni tadilatın ilgili Koruma Bölge Kurulu’nun onayından sonra gerçekleştirildiği Bölge Müdürlüğü arşivinde muhafaza edilen dosyanın incelenmesinden anlaşılmaktadır. Bu yeni tadilattan sonra yapı bir süre Bölge Müdürlüğü misafirhanesi olarak işlev görmüştür. Günümüzde Orman Bölge Müdürlüğü Hizmet Binası olarak işlevine devam etmektedir.

Kaynak: Balıkesir Tarih Kültür Blog Sayfası