Zara Mesudiye Yolu ve Yol Kitabesi

Halil Rifat Paşa, Sivas Vliliği’nde bulunduğu 1881-1885 yılları arasında bir çok imar faaliyetini gerçekleştirmiştir. Bunlardan birisi de “Gidemediğin yer senin değildir” sözünü düstur edinerek vilayet içinde yerleşim yerlerini birbirine bağlayan kilometrelerce uzunlukta yol yaptırmış olmasıdır. Paşa’nın Sivas Vilayeti’nde yaptırdığı yolların uzunluğu 1400 kilometreyi bulmaktadır. Yaptırdığı yollar Sivas’ın, çevredeki hemen tüm kaza ve vilayetlere (Trabzon, Ma’muretü’l-Aziz, Adana, Ankara, Kastamonu) ulaşımını sağlayan bir ağ şeklindedir.

Bu yol hatlarından birisi olan ve 1882-1885 yılları arasında inşa edilen 212 km’lik Sivas-Ordu yolu; Koçhisar (Hafik), Koçgiri (Zara), KoyuIhisar ve Hamidiye (Mesudiye) kazaları merkezlerinden geçerek Ordu Kazası hududunu kapsayan kısmı, büyüklü küçüklü 92 köprü ve 300’den fazla menfez ve kasisle birlikte inşa edilmiştir. Bu yol, Sivas ile Karadeniz şehirleri arasındaki bağlantıyı sağlaması bakımından son derece önemlidir.

Bu güzergâh üzerinde Kuşkayası Mevkii’nde bir kaya üzerine hak edilmiş bir de kitabe mevcuttur. Kitabede tarihleri de verilerek Sivas- Samsun, Sivas-Harput ve Sivas-Ordu yolunun Halil Rıfat Paşa tarafından inşa ettirildiği belirtilmektedir. “Asr-ı Gâzi Sultan Hamîd Hân-ı Sânî’de vezir-i terakkiperver Sivas valisi Halil Rifat Paşa Hazretleri’nin memalik-i mahrûse-i şâhâneye bir mîsal olmak üzere, 1298’de (M.1882) Sivas’tan Samsun’a, 1299’da (M.1883)Sivas’tan Harput’a 1300’de (M.1884) Sivas’tan Ordu limanına değin yapılan turûkun tarihidir. 1300 (M.1884)”

1.Kültür Varlıkları ve Müzeler Md. 31. Araştr. Snçl. Topl. 1.C, S.381.

2. A.Ü. Türkiyat Araştrm. Ens. Dergisi Sayı.23, S.201-205.