Örücüler Hamamı
Sırt Hamamı, Mercan Hamamı olarak da bilinir.
- Tür: Hamam
- Kültür: Osmanlı
- Yüzyıl: 15. yy
- Bölge: Türkiye, Marmara Bölgesi, İstanbul, Fatih, Mercan
- Durum: Erişilebilir
Beyazıt’taki Kapalıçarşı’nın Örücüler Kapısı çıkışındadır. Eskiden sırtında yük taşıyanların gittiği hamam olduğu için Sırt Hamamı adını almıştır. Kapalıçarşı Mercan yakınında olduğu için de “Mercan Hamamı” ismini almış olmalı.
Kesin yapım tarihi bilinmemekle beraber Fatih Camii Vakfından olarak 1489’dan önce yapılmıştır. Hamamın adı Fatih Vakfiyesinde geçmektedir.
Sıcaklık kısmı birbirinden geçmeli 5 halvet ve dikdörtgen şekilli 2 göbek taşından oluşur. Çapraz tonoz örtülü bir mekân sıcaklığı korur. İki büyük, iki küçük kubbeli, kare planlı halvetler sıcaklığı oluşturmaktadır. Hamamın soyunma yerinde, ahşap çatı feneri, 1833 tarihli mermer çay ocağı ve hamamın sıcaklığına giriş cephesini kaplayan çiniler dikkat çekicidir.
Sıratlı tekniğinde Kütahya ürünü, serigraf baskılı çiniler, 1967’de devir alan sahibi tarafından yaptırılmıştır. Çini desen, yanlardan simetrik yukarı doğru kaydırma ulama şeklinde tasarlanmış, lale, yaprak, hatai ve rumi motifleri ile kompozisyon oluşturulmuştur. Kırmızı, turkuvaz, fıstık yeşili, lacivert renklerle, siyah konutlar ve lacivert zeminli bordürde şemse içi rumiler ile pençler ve dilimli yapraklardan oluşan bordür ile çerçevelenmiştir.
Girişin üstünde yer alan yaşmak, ikizkenar üçgen dilimlerden oluşmuş, bir karanfilli kabara ile sonlanmıştır.
Kaynak: İstanbul’daki Çinili Hamamlar, Latife Aktan