Hamam, giriş kapısı üstündeki manzum kitabe, yedi sıra ve 28 mısradan oluşur. Bu kitabede belirtildiği üzere 1154/ 1741’de I. Mahmut tarafından Ayasofya Camii’ne gelir getirmesi amacıyla inşa ettirilmiştir.

Hamamın planı Baş mimar Süleyman Ağa tarafından yapıldığı, ancak inşaatın yerine atanan Abdullah Ağa tarafından bitirildiği düşünülmektedir. Hamam hakkında inceleme yapan H. Glück, işleticisinden aldığı bilgiye dayanarak bu eserin Hüsrev adlı bir mimara ait olabileceğini ihtiyat kaydı ile belirtmiştir. Cağaloğlu Hamamı, Osmanlı hamam mimarisinde dört eyvanlı ve dört halvetli hücre tipin çok değişik ve yeniliklerle dolu bir örneğidir. Yapısındaki Barok üslup nedeniyle de Osmanlı sanatında yabancı sanat akımının başlangıcına işaret eder.

III. Mustafa 1768’de İstanbul’un su ve odun ihtiyacı nedeniyle bundan böyle bu şehrin içinde yeni hamam inşa ettirilmemesini bir fermanla bildirdiğinden Cağaloğlu Hamamı İstanbul’un son büyük çarşı hamamı olarak önemli bir yere sahiptir.

Hamamın kadınlar ve erkekler kısmı arasında köprü oluşturan bir koridoru vardır. Bu koridorun bir tarafında bar karşı tarafında da bir avlu yer alır. Bar içi mermer raf destek altı ve yanlarında ve de bar dış cephe raf altlarında çini karolar yer alır.

Çini karolar, sıratlı tekniğinde, köşeler ve ortalarındaki dairenin parçalarından oluşan biçimlerle bezelidir. Mavi-beyaz grubu içinde değerlendirilecek olan bu karolar beyaz zeminli, lacivert kontursuz desenlidir. Barın kemerli açıklığının iki yanında ajurlu yaldızlı, Yıldız Porselen Fabrikası ürünlerini çağrıştıran yarım silindir formlu figürler görülür. Duvara monte edilmiş olarak yer almaktadırlar.

Kaynak: İstanbul’daki Çinili Hamamlar, Latife Aktan

✶ Medya