✶ Vikipedi - Düzenle
Çatalhöyük Neolitik Kenti
UNESCO Dünya Mirası
Konum Türkiye
KriterKültürel: iii, iv
Referans1405
Tescil2012 (36. oturum)
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika
Arkeolojik Höyük
Adı: Çatalhöyük
il: Konya
İlçe: Çumra
Köy: Küçükköy
Türü: Höyük
Tahribat:
Tescil durumu: Tescilli[1][2]
Tescil No ve derece: Doğu: A-3256, Batı: 2536
Tescil tarihi: Doğu: 11.12.1981, Batı: 24.04.1996
Araştırma yöntemi: Kazı

Çatalhöyük, bugün Konya'nın Çumra ilçesine bağlı Küçükköy yakınlarında, milattan önce 7000 yıllarından itibaren Cilalı Taş Devri ve Bakır Çağı'nda yerleşim yeri olarak kullanılmış arkeolojik kalıntılardır.[3]

Doğu ve batı yönlerinde yan yana iki höyükten oluşmaktadır. Doğudaki Çatalhöyük (Doğu) olarak adlandırılan yerleşme Neolitik Çağ'da, Çatalhöyük (Batı) olarak adlandırılan batıdaki höyük ise Kalkolitik Çağ'da iskan görmüştür.[4] Bugünkü Konya şehrinin 52 km. güneydoğusunda, Hasandağı'nın yaklaşık olarak 136 kilometre uzağında, Çumra ilçesinin 11 km. kuzeyinde, Konya Ovası'na hakim buğdaylık arazide bulunmaktadır. Doğu yerleşimini, en son Cilalı Taş Devri sırasında ovadan 20 metre yüksekliğe kadar ulaşan bir yerleşim birimi oluşturmaktadır. Ayrıca, batıya doğru da ufak bir yerleşim birimi ve birkaç yüz metre doğuya doğru da bir Bizans yerleşimi bulunmaktadır.

Höyükler kabaca 2 bin yıl kesintisiz iskan edilmiştir. Özellikle neolitik yerleşimin genişliği, barındırdığı nüfusu, oluşturduğu güçlü sanat ve kültür geleneği ile son derece dikkat çekicidir.[5] Yerleşimde 8 bin üzerinde insan yaşadığı kabul edilmektedir.[6] Çatalhöyük'ün diğer neolitik yerleşimlerden temel farkı, bir köy yerleşmesini aşıp kentleşme evresini yaşamakta olmasıdır.[7] Dünyanın en eski yerleşimlerinden biri olan bu yerleşimin sakinleri, ilk tarımcı topluluklardan da biridir. Bu özelliklerinin bir sonucu olarak 2009 yılında UNESCO'nun Dünya Mirası Geçici Listesi'ne eklendi.[5][8] UNESCO tarafından 2012 yılında Dünya Miras Listesi'ne dahil edilmesine karar verildi.[9][10]

  1. ^ "TAY - Yerleşme Ayrıntıları * Doğu". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012. 
  2. ^ "TAY - Yerleşme Ayrıntıları * Batı". 11 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012. 
  3. ^ "Çatalhöyük News – December 2010" (PDF). 12 Aralık 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2012. 
  4. ^ "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları * Doğu". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012. 
  5. ^ a b Muna Silav Utkan, Acta Turcıca 3 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sh.: 52
  6. ^ Çatalhöyük 2008 Archive Report 8 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sh.: 1
  7. ^ Fatma Gasimov (Karaaslan), Neolitik Çağ Çatalhöyük Kültür Unsurlarının Çağdaş Türk Seramik Sanatlarına Etkileri 29 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Selçuk Üniversitesi - Yüksel Lisans Tezi, Sh.: 5
  8. ^ "Neolithic Site of Catalhoyuk" (İngilizce). UNESCO. 30 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2015. 
  9. ^ "Neolithic Site of Çatalhöyük". UNESCO. 7 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2015. 
  10. ^ Çatalhöyük Neolitik Kenti 12 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kültür Varlıkları ve Müzeler Gn. Md.