Direklerarası

Sütunlu oluşu nedeniyle “Direklerarası” adı yakıştırılan dar ve uzun yapı, Lale Devri sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın yaptırdığı külliyenin sütunlu çarşısıdır. Cami, medrese, kütüphane, sebil-çeşme ve mezarlıktan oluşan külliyenin esas parçasıdır. Uzun bir açık yolun iki tarafında 82 dükkanı ve sütunların taşıdığı tonozlu birimleri bulunmaktadır; bu haliyle antik Roma döneminin sütunlu caddelerini andırmaktadır. 1728-29 yıllarında yapılan çarşı (arasta). İstanbul’un ticaret ve toplumsal yaşamında çok önemli bir yere sahiptir. Uzun zaman yeniçerilerin gezinti ve eğlence alanı olmuştur. Yeniçeri Ocağı’nın 1826 yılında kaldırılmasıyla özellikle ramazanlarda bir buluşma noktası haline gelmiş, alışveriş, kültür-sanat etkinlikleri ve eğlenceler burada odaklanmıştır.

Ticaret işlevinin yanında ilk tiyatrolar ve sinemalar da giderek Direklerarası’nın mekanlarında ve çevresinde gelişmiştir. İstanbul’un halk kültürü içinde çok önemli rol oynayan Direklerarası 1910 yılında elektrikli tramvay hattının yapımı sırasında kısmen yıkılmıştır. Bir dizi sütunun ve onların bağlı olduğu kanadın yıkılmasından sonra karşı kolun da büyük bir bölümü ortadan kaldırılmıştır. Bugüne, külliye tarafında, önlerinde sütunların artık durmadığı az sayıdaki dükkan ulaşmıştır. İstanbul’un şehircilik tarihindeki bu çok özgün yapı -amacıyla tezat oluşturacak şekilde- yine şehri güzelleştirip imar etme çabaları kapsamında kaybedilmiştir.

Kaynak: Direklerarası – Hayal-et Yapılar