Hacı Evhad Camii

Hacı Evhad Camii, 1585 yılında Hacı Evhad ya da Hacı Evhadüddin tarafından yaptırılmış bir Osmanlı dönemine ait ibadet yapısıdır. Caminin, Osmanlı mimarisinin önde gelen ismi Mimar Sinan’ın eser listelerinde yer alması, tarihî açıdan önemini artırmaktadır. İnşa edildiği dönemin mimari özelliklerini koruyan yapı, klasik Osmanlı cami mimarisinin sade ve dengeli örneklerinden biridir.

Cami dikdörtgen planlıdır. Duvarlarında iki sıra tuğla ve bir sıra kesme taş kullanılmış, bu da yapıya karakteristik bir kuşaklama görünümü kazandırmıştır. Kıble duvarında alt kısımda sivri kemerli dikdörtgen pencereler, üst kısımda ise dar alçı şebekeli pencereler bulunur. Minare tamamen kesme taşla inşa edilmiştir; gövdesi hafif pahlı, şerefe kirişleri mukarnaslıdır. İç mekânda ilk yapım döneminden kalma çini izlerine rastlanmıştır. Özellikle mihrabın çevresinde İznik çinilerinin kullanıldığı bilinmektedir. Avlu duvarlarıyla çevrili olan cami, sade ama etkileyici bir mimari yapıya sahiptir.

Hacı Evhad Camii, yalnızca bir ibadet mekânı olarak değil, geçmişte tekke, hamam ve çeşmeleri de içeren bir külliye yapısının parçası olarak inşa edilmiştir. 1850–1851 yıllarında Sultan Abdülmecid döneminde büyük bir onarım geçirmiş, bu dönemde avlusuna yeni bir şadırvan eklenmiştir. 1930’lu yıllarda harap duruma gelen cami, 1945 yılındaki tamirle yeniden düzenlenmiştir.

Günümüzde cami ibadete açık olup tarihî dokusunu büyük ölçüde korumaktadır. Mimarisi, malzeme kullanımı ve geçirdiği restorasyon süreçleriyle 16. yüzyıl Osmanlı mimarisinin özgün örneklerinden biri olarak dikkat çeker.

Avlu Kapısında bulunan tamir kitabesi şöyledir;

Kıldı ihyâ tekye ü hücerât-ı Hacı Evhadı
Câmiü’-l hayrât sultân-ı zamân Abdülmecîd
(Hayırları kendinde toplayan, zamanın sultanı Abdülmecit Han, Hacı Evhad tekke ve hücrelerini ihya etti.)

Mesnevî şeyhi Hüsâmeddin Efendi’nin dahî
Yapdı beyt-i kalbini rûh-ı cihân Abdülmecîd
(Cihanın ruhu olan Abdülmecit, Mesnevi şeyhi Hüsamettin Efendi’nin de gönül evini yaptı.)

Bir de şâdırvân îcâd eyleyüb şevket ile
Menbaʻ-ı cûd olduğun kıldı beyân Abdülmecîd
(O padişah, bir de şevketle şadırvan yaptırıp cömertlik menbaı olduğunu beyan etti.)

Çok kerâmettir ki ettirdi duʻâ-yı hayr ile
Az vakitte herkesi ratbü’l lisân Abdülmecîd
(Çok keramettir ki hayır dua ile az vakitte herkesi yumuşak sözlü ettirdi.)

Söyle ey Safvet leb-i efrâd ile târîhini
“Yaptı bu dergâhı muhkem hükm-i Hân Abdülmecîd”
H. 1267 / M. 1850-51
(Ey Safvet, tarihini tane tane söyle: “Han Abdülmecit’in hükmü bu dergâhı sapsağlam yaptı.”)

✶ İlişkili Yerler

Hacı Evhad Camii Haziresi

Hazire-Mezarlık

Hacı Evhad Çeşmesi

Çeşme