Mecidiye Kasrı Hamamı
Hava Hamamı olarak da bilinir.
- Tür: Hamam
- Kültür: Osmanlı
- Yüzyıl: 19. yy
- Bölge: Türkiye, Marmara Bölgesi, İstanbul, Beykoz, Yalıköy
- Durum: Erişilebilir
Beykoz Kasrı bahçelerinde III. setin kuzeybatı yönünde bir grotto (hamam) bulunmaktadır. Bu mağara yapısı Türkiye’de bugüne ulaşan tek özgün örnektir. Bunun bir benzerinin Beylerbeyi Sarayı’nda bulunduğuna ilişkin yazılı kaynak verisi bulunmasına karşın bugün mevcut değildir. Abdülmecid devrinde İstanbul’a gelmiş olan İngiliz edebiyatçısı Miss Pardoe Beylerbeyi Sarayı’ndaki grotto yapısını; “Yazın bunaltıcı sıcaklardan korunmak için bir sığınak niteliğinde olan tavanı ve duvarları deniz hayvanatı kabukları ile kaplı, duvarların üst kısmından dökülen sular ile daimi bir serin hava cereyanı oluşturan bir mekan olarak tasvir etmektedir. Bu yapı için hava hamamı tabirini de Miss Pardoe kullanmıştır. Bu tür yapay mağaralar 18. Yüzyıl Avrupa bahçe mimarisinde sık sık kullanılmış yapısal ögelerdir.Grottonun dört girişi vardır ve girişlerden birinin önünde yapay havuz ve su yolları bulunmaktadır. Bahçe içinde konumlanan dar ve dolambaçlı bir yoldan girilen yapay mağara kubbeli küçük iki küçük hücreden oluşan bir yapıdır. Hücrelerden birinin duvarı ve tavanı boyalıdır. Bu hücrelerin tavanları tuğla olup iki hücrenin tavanında dairesel açıklıklar bulunmaktadır. Diğer hücre ise sekizgen planlıdır; girişi, hücre duvarları ve tavanı istiridye kabukları ile kaplıdır. Bu hücrede iki yerde mermerden ikişer aslan ayağı üzerine oturan taş oturaklar bulunmaktadır. İstiridye kabukları ile ay yıldız motifleri işlenmiştir. Grotto yapısı bugün kullanılmamakta olup yapısal sorunları bulunmaktadır.
Kaynak: Beykoz Kasrı Peyzaj Tasarımı, Bilgenur Ak
✶ İlişkili Yerler