2015 yılında yapılan bir inşaat kazısı sırasında ortaya çıkan Erken Bizans Dönemi sarnıç kalıntılarıdır.

Kentsel dönüşüm projesi kapsamında Fenerbahçe-Dalyan’da yapılan inşaat kazısı sırasında bu su toplama havuzunun kalıntılarına rastlanmıştır. Bu kalıntı Atlıhan sokağında,
Dalyan Club’ün ana kapısının yol aşırı tam karşısındaki parselde bulunmaktadır. Fransız doğa bilimci Petrus Gyllius 1544-1547 yılları arasında İstanbul’da bulunduğunda Fenerbahçe’ye gelmiş ve bu Bizans sarnıcının harabesini görmüştür. Yapının dört duvar halinde olduğunu, kubbe örtüsü ve onu taşıyan sütunların olmadığını söyler (Gyllius 2000: 237). Sarnıcın bir duvarının tamamı insan eliyle kırılmıştır. 1897 yılında Fransız Capucin rahipleri tarafından kurulan Kadınlar Manastırı’nın inşası sırasında sarnıcın batı duvarının ortadan kaldırılması gerekmiştir. O zamanlar “Eski Sarnıç” adıyla anılan yapı bu haliyle bir süre daha kalmıştır. Dr. Müfid Ekdal, yapının yine böyle geniş bir çukur halinde durmakta iken, denizin yakınında,
burnun doğuya bakan koyundaki Bizans yapı kalıntılarının tonozlu suyollarıyla sarnıçtan su aldığının ve yarımadanın diğer kısımlarına su dağıtıldığının anlaşıldığını söyler (Ekdal 1987: 16). Getirisi bayağı yüksek olan bu bölgedeki yapılaşma sırasında, bu tarihi eserin üzerine her nasılsa on bir katlı bir apartmanın yapılmasına izin verilmiş, sarnıç bu binanın altında kalmıştır.
2015 yılında tekrar ortaya çıkartılan bu su tesisinin tamamı kazılmamıştır. XX. yüzyılın başlarında tahribata uğrayan kuzey ve doğu duvarları toprak altındadır. Fakat mevcut izlerden yapının tamamı hakkında fikir edinebilmek mümkündür. Bu sarnıç kuzey-güney doğrultusunda uzanan dikdörtgen planlı bir yapıdır. Bunun güneybatı köşesine bitişik konumda kare planlı bir çökeltme havuzu (hydreion) vardır. Bu tip üzeri açık havuzlarda önemli olan, sudaki pisliğin dibe çökmesini sağlamak suretiyle suyu arındırmaktır. Hazne ile sarnıç
arasında yıkık bir su girişi açıklığı, bunun karşı duvarında ise toprak künklerden yapılan suyolu görülmektedir.

Kaynak: Restorasyon Yıllığı Dergisi, sayı 22

✶ Medya