Bayezid-i Cedid Camii, Hacımimi

Kare planlı cami Necatibey Caddesi üzerinde bulunmaktadır.

Banisi 2. Sultan Bayezid’dir, halk ağzında dolaşa gelmiş bir rivayete göre padişahın kendi adına nispetle anılan semtteki büyük camiinden evvel yapılmıştır. Halen görülen mescid, ilk yapısından en küçük bir iz kalmamış olup, Türk yapı sanatı bakımından en küçük bir kıymet taşımaz, tahminimize göre geçen asır içinde belki bir 17. asır binası bozularak inşa edilmiştir. Yapı, 1957 etrafında Camileri Koruma Derneği eliyle yeni bir tamir görmüş, fevkani bir mescittir ve asıl mescid binası caddeden içerlek bir avlu içindedir, caddeden görülen pencereler mabedin üst kat mahfilini aydınlatır.

Bitişiğinde cadde üstünde bulunan çeşme kitabesi ile ayni ebatta ve talik yazı ile yazılmış tek beyit manzum kitabe kapı üstüne konmuş olup, kitabeden, mescidin Galata’yı süpürmüş büyük yangında yok olduktan sonra hayır sahihlerinin himmeti ile ihya edildiğini öğreniyoruz:

Bayezid Camii’ni mahvetmiş idi şiddet-i nâr

Nice eshâb-ı hamiyyet sa’y ile kıldı imâr. 1292 / M.1875 – 1876

Bu iki kitabeyi çevirmiş taş çerçevelerin aynı bir üçüncü çerçeve de soldaki dükkanın üstündedir, fakat ortası oyuk, bir penceredir; onun içindir ki kavaf dükkanına muhdes dedik, tahmin ederiz ki bu dükkanın yerinde eskiden bir sebil, yahut muvakkithane bulunuyordu, üçüncü kitabe de bu hayır tesisine ait idi; bina geçen asırda halen görülen çirkin şekliyle tecdiden tamir edilirken, kaldırılmış, dükkana tahvil edilmiş, kitabe yeri de pencere yapılmıştır.^[1] Günümüzde bu kitabenin yerinde “Ve lâ galibe illallah” yazan bir levha konulmuş (E.M.).

Banisi huld aşiyân Sultan Bayezid Han-ı Velî’dir. Mescid-i mezbur, İstanbul’da vâki’ camii kebiri vakfından idare olunur. Minberini, nâzır-ı darü’s-saade şeyhü’l-harem Hacı Beşir Ağa merhum vaz’ eylemiştir. Ağayı nezbur Hz. Halid b. Zeyd (ra) türbe-i şerifi civarında medfundur. Mahallesi vardır.^[2]

—–

¹ Reşat Ekrem Koçu, İstanbul Ansiklopedisi, C. 4, 1960.

² Hâfız Hüseyin Ayvansarâyî, Sultan Bayezid Mescidi, Hadîkatü’l-Cevâmi’, C.2, Matba’a-i Âmire, 1281 (M. 1864-65).