Çukurlu Camii
- Tür: Cami
- Tema: Yeniden İhya Edilen Yapılar
- Kültür: Osmanlı
- Yüzyıl: 17. yy
- Bölge: Türkiye, İç Anadolu Bölgesi, Kayseri, Melikgazi
- Durum: Erişilebilir
Çukurlu Camii 1698 yılında inşa edilmiş, 1958 yılında kapsamlı bir onarımdan geçirilerek bugünkü hâlini almıştır. Giriş kapısı üzerindeki mermer kitabede bu iki tarih yer alır; ayrıca Besmele ve “İnnemâ ya‘müru mesâcid’allâh…” ayeti yazılıdır.
Cami kare planlıdır. Asıl ibadet mekânının kuzeyinde enlemesine uzanan bir son cemaat mahalli bulunur. Bu bölüm betonarme olup yapıya sonradan eklenmiştir; orijinal yapının taş işçiliğiyle belirgin bir fark taşır. Cami çatısı kiremit kaplı kırma çatıyla örtülüdür. Saçak altlarında ahşap oyma süslemeler görülür.
Harime giriş kuzey cephestendir. Kuzey cephedeki dört sütun basık kemerlerle birbirine bağlanmıştır. Doğu cephesi ise tek bir kemer açıklığına sahiptir. Pencereler iki sıralı düzendedir: alt sırada büyük, üst sırada daha küçük pencereler yer alır. Lentolar yekpare taş olup basık kemer formundadır.
İç mekânda kıble duvarında yer alan mihrap, sağdaki minber ve soldaki kürsü mermerden yapılmıştır. Bu elemanlarda gri, siyah ve kırmızı mermer kullanılmıştır. Mihrabın kare parçalı mermer kaplaması, Osmanlı dönemi üslubunu yansıtır. Harimin kuzeybatı köşesinde küçük bir müezzin mahfeli yer alır.
Yapıda süsleme unsuru neredeyse yoktur; sadelik ön plandadır. Yapı malzemesi taş olup, mimarî olarak Osmanlı’nın taşra cami örneklerinden biridir.