Banisi: İshak Ağa

Yapılış Tarihi: H.1163 / M.1749-1750

Gümrük Emini Seyyid İshak Ağa’nın yaptırdığı çeşmelerden biridir. Dikdörtgen bir sütun şeklinde düzenlenmiş olan çeşme mermerdendir. Dört cephelidir. İkişer musluğu ve ikişer teknesi vardır. Altın yaldızlı üç satırlık kitabesi bulunmaktadır.

Kitabesi;
Sâhibu’l hayrât ve’l-hasenât
Es-Seyyid İshak Ağa
Emin-i Gümrük-i Âsitâne
Sene 1163

İshak Ağa Çeşmesi
Çeşmenin ön cephesi ile çevresinden bir görünüm (Kasım 2022)
Harita
Diğer ad(lar)Terazibaşı Çeşmesi · Terazi Çeşmesi
Genel bilgiler
Durumİşlevsel
TürSütun çeşme
KonumBeykoz, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°08′26″K 29°05′10″D / 41.14056°K 29.08611°D / 41.14056; 29.08611
Yaptıranİshak Ağa
Tamamlanma1749/1750
Yenileme1972 · 2005 · 2014
YenileyenİSKİ (2005) · İstanbul Büyükşehir Belediyesi (2014)
Teknik ayrıntılar
MalzemeMermer
Yükseklik4 m
Kitâbesini yazanEdirneli Emin Efendi
Su kaynağıYalıköy'ün doğu kısmındaki sırt

İshak Ağa Çeşmesi, Terazibaşı Çeşmesi ya da Terazi Çeşmesi; İstanbul'un Beykoz ilçesindeki bir çeşmedir. Eski İstanbul Gümrük Emini İshak Ağa tarafından 1749 ya da 1750 yılında yaptırıldı. Önceleri dört cephesinde de birer lüle ve tekne varken, ilerleyen dönemde iki cephesindeki lüleleri kapatıldı ve bu cephelerdeki tekneleri dolduruldu. 1970'te yapılan kanalizasyon çalışmaları esnasında çeşmenin suyu kesilse de 1972'de kitâbesinin olduğu cephesinin toprak seviyesinin altına indirilmesiyle tekrar işlevsel hâle geldi. Bu çalışmanın ardından çeşmeye, yapılan bir merdivenden inilerek ulaşılmaya başlanmıştı. 2005'teki restorasyonla bu kot farkı giderilerek çevre düzenlemesi ile bu cephedeki teknesi yapıldı. 2014'te ön cephesindeki lülenin bir muslukla değiştirildiği çeşme, günümüzde işlevseldir.

İshak Ağa Çeşmesi, Ortaçeşme Mahallesi'ndeki Beykoz Çayırı'nda konumlanan bir sütun çeşmesi niteliğindedir. Kare prizma şeklindeki mermer bir sütundan meydana gelir. Çeşmenin haznesi olan bu kısım, kademeli bir mermer saçakla sonlanır. Beşik çatı biçimli üst kısmının tepesi volütlerle süslüdür. Cephelerinin tamamı dikdörtgen silmelerle sınırlandırılan yüzeysel birer niş içerisindedir ve her biri ayna taşı şekline bürünmüştür. Günümüzde iki cephesinde birer musluk varken dört cephesindeki mermer tekneden yanlarda olanları doldurulmuştur. Musluklarından birinin yukarısında üç satırlık yapım kitâbesi vardır.

✶ Medya