Ömer Efendi Çeşmesi ve Namazgahı
Başkalfa Hacı Ömer Efendi Çeşmesi olarak da bilinir.
- Tür: Çeşme, Hazire-Mezarlık, Kuyu, Namazgah
- Tema: Kaybolan Kültür Varlıkları
- Kültür: Osmanlı
- Yüzyıl: 18. yy
- Bölge: Türkiye, Marmara Bölgesi, İstanbul, Kadıköy, Zühtüpaşa
- Durum: Kayıp
Yolun sol tarafında görülen bu menzil dikkat çekici küçük bir manzume teşkil etmektedir. Çeşmenin kitabesinden anlaşıldığına göre Kalyonlar Baş-halifesi Hacı Ömer Efendi tarafından H. 1186 (1772) de yaptırılan bu manzume geniş bir namazgah, bir çeşme, bir kuyu ve bir de hazireden mürekkeptir. Her bakımdan gayet itinalı bir surette inşa edildiği görülen bu güzel namazgahdaki yazıların silinmiş olan bir kitabeden Kerestecizâde Mehmed tarafın yapıdığı öğrenilmiştir.
Namazgah bir aralık (8,50 m.) sayesinde demir parmaklıklı hazireden ayrılmıştır. Hazirenin cadde üzerindeki cephesl 11,10 m.’yi bulmakta eni ise 8,80 m. kadar olup, içinde de H. 1191 (1777) ‘de ölen banisi ve ailesi mensublarının mezarları bulunmaktadır.
Kaynak: Semavi Eyice, “İstanbul-Şam-Bağdat Yolu Üzerindeki Mimari Eserler”, Tarih Dergisi
Çeşmenin Kitabesi:
Sahib
ü’l-Hayrat ve’l-hasenat
Kalyonlar Başhalifesi
Elhac Ömer Efendi
Gufire zünbehu
Sene 1186
Ketebehu Mehmet Kerestecizâde
Çeşme, namazgah, hazire ve su kuyusu günümüze ulaşmamıştır.
21 Nisan 2022 tarihinde Kültür Elçilerimizden Ahmet Yurtbakan, namazgahın mihrap taşı ile çeşme taşını Karacaahmet Mezarlığında tespit etmiştir. İki kitabe 1975 yılında Semavi Eyice tarafından buraya taşınmış.