Beyazıt Kulesi
- Tür: Gözetleme Kulesi
- Tema: Balyan Ailesi Yapıları
- Kültür: Osmanlı
- Yüzyıl: 18. yy
- Bölge: Türkiye, Marmara Bölgesi, İstanbul, Fatih, Beyazıt
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Gözlem kulesi Yayın kulesi |
| Konum | İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°00′46″K 28°57′53″D / 41.01278°K 28.96472°D |
| Başlama | 1749 |
| Tamamlanma | 1749 |
| Açılış | 1749 |
| Sahip | İstanbul, Türkiye |
| İşletmeci | Beyazıt Kulesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi BELTUR |
| Yükseklik | |
| Zirve | 85 m (279 ft) |
| Çatı | 85 m (279 ft) |
| En üst kat | 85 m (279 ft) |
| Teknik ayrıntılar | |
| Kat sayısı | 3 |
| Asansör sayısı | 0 |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Senekerim Balyan |
| İnşaat mühendisi | Senekerim Balyan |
| Yüklenici | Senekerim Balyan |
Beyazıt Kulesi, yangınları gözetlemek ve haber vermek amacıyla İstanbul'un Beyazıt semtinde ilk olarak 1749 yılında ahşap olarak inşa edilen 85 metre yüksekliğinde kule. Yapılan ilavelerle kulenin yüksekliği 118 metreye ulaşmıştır.[1] Nöbet, işaret ve sancak katları olmak üzere üç bölümden oluşur. Gözetleme yerine kadar çıkan merdivenler 180 basamaktan ibarettir.
Başlangıçta ahşap olarak inşa edildi. 1756'daki Cibali yangınında yandı. 1826'da yeniden yapılan kule yeniçeri ayaklanmasında tekrar yandı. Kule üçüncü kez Sultan II. Mahmud zamanında, 1828 yılında Senekerim Balyan'ın mimarlığı altında tekrar yapıldı. Yangın, Beyazıt Kulesinden gündüz sarkıtılan sepetlerle, gece ise fener yakılarak haber verilirdi.[2] Kulenin Beyazıt meydanına bakan bölümünde Sultan II. Mahmud tuğralı kitabe bulunmaktadır. Yesarizade Mustafa İzzet Efendi tarafından yazılan kıta nazım biçiminde kaleme alınmış olan kitabenin hat yazısını da yine Yesarizade Mustafa İzzet Efendi yapmıştır.[1]
Uzun süre geceleri farklı renklerde aydınlatılarak İstanbullulara ertesi günün hava tahminin duyurulması için kullanıldı. Kulenin mavi renkte aydınlatılması ertesi gün havanın açık olacağını, yeşil yağmuru, sarı sisi ve kırmızı karı haber verir. Bu uygulamaya 1995 yılında son verildi, 2010 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin girişimiyle tekrar başlandı.[3] 1997 yılında başlayan restorasyon çalışmalarına kadar kullanılamayacak durumda olan kule iki yıl süren çalışmalar sonucunda eskiden olduğu gibi yangın gözetleme, meteoroloji ve yol durumunu bildirmek amacıyla kullanılmaktadır.[2] Günümüzde İstanbul Üniversitesi'nin Merkez Kampüsü içinde yer alır.
- ^ a b Beyazıt Kulesi 25 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., www.itfaiye.ibb.gov.tr. Erişim Tarihi: 25.03.2020.
- ^ a b Beyazıt Kulesi, istanbul.ktb.gov.tr. Erişim Tarihi: 25.03.2020.
- ^ Hürriyet Daily News, Weathercast in 4 colors, 08.12.2010 (İngilizce)
✶ İlgili Yerler