Kalenderhane Camii

Kalenderhane Camii

Caminin güneydoğusundan görünümü
Temel bilgiler
Konum	Fatih, İstanbul
Koordinatlar	41°00′47″K 28°57′37″D / 41.01306°K 28.96028°D / 41.01306; 28.96028
İnanç	İslam
Mezhep	Sünni
Durum	İbadete açık
Mimari
Mimari tür	Yunan haçı planlı kilise
Mimari biçim	Orta Bizans dönemi - Komnenos
Tamamlanma	12. yüzyıl
Özellikler
Minare sayısı	1

Kalenderhane Camii ya da eski adıyla Theotokos Kyriotissa Kilisesi (Yunanca: Εκκλησία της Θεοτόκου Κυριώτισσας Ekklisía tis Theotókou Kyriótissas), İstanbul'un Vefa semtinde Doğu Roma döneminden kalma bir yapıdır. Bozdoğan Kemeri'nin en doğu ucunun güneyinde yer alır. Doğu Ortodoks Kilisesi formundadır. 18. yüzyılda Osmanlı'lar tarafından camiye çevrilmiştir. Yüksek olasılıkla kilise ilk durumunda Theotokos Kyriotissa'ya adanmıştı. Yapı, Yunan haçı kemerli Bizans kilisesi örneğinin var olan birkaç örneğinden birini temsil eder. Plan ve üslup özelliklerine göre binanın 9. veya 10. yüzyıla ait olduğu varsayılır.

Yapı Osmanlı döneminde ilk olarak Kalenderîdervişleri tarafından kullanıldığından adı Kalenderhane olmuştur. Caminin avlusunda kilisenin ilk zamanlarında yapıya dahil olan ancak şimdi yıkılıp harabe halini alan duvar kalıntıları bulunmaktadır. Caminin kubbesi dört köşeden örülen kemelerle oluşturulan dairenin üstüne oturtulmuştur. Kubbede çok da eskiden kalmadığı anlaşılan mozaik desenleri bulunmaktadır. Özellikle yapı içinde yer alan mermer kaplamalar göz alıcıdır.