Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi

Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi, İstanbul’un Laleli semtinde bulunan 18. yüzyılda hizmete girmiş kütüphane. 1999’daki Marmara Depremi’nden bu yana geçici olarak kapalıdır.

Kütüphane, Osmanlı sadrazamlarından ve divan şairlerinden Koca Ragıp Paşa tarafından yaptırılan külliyenin bir parçasıdır. 2 Mart 1763’de yapımı tamamlanan barok tarzdaki binanın mimarının Mimar Tahir Ağa olduğu düşünülse de kesin bir bilgi mevcut değildir.^[1] Kütüphanenin okuma salonunun üstü 12.30 metre yüksekliğinde bir ana kubbe ile örtülüdür.^[2] Kubbeyi taşıyan kolonlar demir parmaklıklarla çevrilidir. Burası, kütüphanenin ana kitap deposudur; içinde üç ahşap kitap dolabı bulunur. Kütüphanenin duvarları 18. yüzyıl çinileri ile süslenmiştir.

Kütüphanenin koleksiyonu, Ragıp Paşa’nın vakfettiği 1000 parçalık yazma eser koleksiyonunu ve daha sonra bağışlarla elde edilen eserleri içerir.^[3] Yahya Tevfik Medresesi (447cilt), Yeni Medrese (207 cilt), Musalla Medresesi (172 cilt) gibi eğitim kurumlarının kitapları da kütüphaneye aktarılmıştır.^[4] İslami ilimler başta olmak üzere tarih, edebiyat ve diğer bilimlerle ilgili çoğunluğu Arapça eserler yer almaktadır. Kitapların 1.274'ü yazma, 1704'ü eski harfle basma ve 9000 adedi de yeni derlemedir.^[1] Külliye içinde yer alan Sıbyan mektebi, uzun süre okul olarak kullanıldıktan sonra bir süre kütüphaneler Tasnif Komisyonu Bürosu olarak kullanılmış, 1954 yılında Çocuk Kütüphanesi haline getirilmiştir.

Günümüzde Kültür ve Turizm Bakanlığı yönetiminde olan kütüphane, Süleymaniye Kütüphanesi'ne bağlıdır. 1999’daki Marmara depreminden sonra geçici olarak hizmete kapatıldı; 2010 yılında restorasyonu başladı.^[5]

Kütüphanenin açılışından 40 gün sonra (9 Nisan 1763) hayatını kaybeden Koca Ragıp Paşa’nın türbesi, kütüphanenin ve külliyenin diğer yapılarının bulunduğu bahçe içinde yer alır.

1. ^ ^{a b} "T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü web sitesi, Erişim tarihi:26.05.2011". 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2011. 
2. ^ "Kenthaber.com sitesi Eminönü Rehberi Kütüphaneler sayfası, Erişim tarihi:26.05.2011". 19 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2011. 
3. ^ Önder Kaya, Zamana Direnen Bir Kültür Ocağı: Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi, Mostar Dergisi, Sayı:66, Ağustos 2010^{[ölü/kırık bağlantı]}
4. ^ İbrahim Mutlu, Ragıp Paşa Kütüphanesi 200 yaşında, Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 1963, cilt 12, sayı 1-2^{[ölü/kırık bağlantı]}
5. ^ Ömer Faruk Aydemir, Bakan Günay Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi’ni Gezdi, İha, 21.12.2010^{[ölü/kırık bağlantı]}