Yenikapı Mevlevîhânesi
- Tür: Tekke
- Tema: Mevlevihaneler
- Kültür: Osmanlı
- Yüzyıl: 16. yy
- Bölge: Türkiye, Marmara Bölgesi, İstanbul, Zeytinburnu, Merkezefendi
Cümle Kapısı Kitâbesi
Mevlevîhane’nin, II. Mahmud tarafından 1232’de (1817) yeniden inşa edildiğine dair ta‘lik hatlı kitâbe metni Keçecizâde İzzet Molla’ya aittir.
Kıldı bu tekyeyi mânend-i cinân Hân Mahmûd
Kevseri eyledi bâbında revân Hân Mahmûd
Eyleyip hânkah-ı bâb-ı cedîdi tecdîd
Etdi irfânını dünyâya beyân Hân Mahmûd
Edip izhâr-ı kerâmet ne gönüller yapdı
Nice esrâr-ı nihân kıldı ayân Hân Mahmûd
Baylar şimdi bu dergâha gedâdır yâ Hû
Fukarâya olalı kehf-i emân Hân Mahmûd
Dem çeker nâmına gülbâng-ı şân-ı eflâk
Hücerât içre dedikçe dedegân Hân Mahmûd
Buldu hüsn-i değeri devlet-i Osmâniyye
Verdi ân saltanata ânbeân Hân Mahmûd
Himmetin aldı yine Hazret-i Mevlânâ’nın
Ola eltâf-ı Hudâ’ya nigerân Hân Mahmûd
Feyz alıp şems-i hakîkâtden o bedr-i tâbân
Rûz-ı şeb bin sene etsin lemeân Hân Mahmûd
Şeref-i nâm-ı hümâyûnla şöhret buldu
Hâmeme olsa n’ola vird-i zebân Hân Mahmûd
Mevlevîhâne’ye izzet dedi pîrim târîh
Yapdı bu dergehi sultân-ı cihân Hân Mahmûd
1232 – M.1817
 Mevlevihanenin girişi | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Koordinatlar | 41°00′52″K 28°55′01″D / 41.01444°K 28.91694°D |
| Kapanma | 1925 (Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması) |
Yenikapı Mevlevihanesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Zeytinburnu ilçesinde 16. yüzyılda kurulmuş bir mevlevihane.
Galata Mevlevihanesi'nden yüz yıl sonra İstanbul'un ikinci mevlevihanesi olarak inşa edilmiştir. Ana yapı ve arazi olarak şehrin en büyük mevlevihanesi [1] olan yapı, tekke mimarisinde asitane olarak adlandırılan grubun en önemli örneklerden biridir.[2] Türk tasavvuf musikisinin önemli müzisyenlerinden İsmail Dede Efendi, bestekâr Itrî, şair Şeyh Galip bu mevlevihanede yetişmiştir. Bu bakımdan yalnız tarikat ve tasavvuf tarihi açısından değil, kültür tarihi açısından da önem taşır. Son dönemde adından "Topkapı Mevlevîhanesi" olarak da bahsedilmiştir.[3]
1997'de geçirdiği bir yangından sonra kaderine terk edilen yapı, 2005-2010'de Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilerek Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi 'ne tahsis edilmiştir.[4]
- ^ Dervişoğlu, Volkan Şükrü (2019). "Fetih sonrası İstanbul'da Mevlevîliğin tarihsel süreci: Yenikapı ve Galata Mevlevihanesi örnekleri". Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Olgun, Nilgün. "Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi » Sayı: 17". dergipark.org.tr. 25 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ "Yenikapı Mevlevîhanesi'nin Tarihçesi" (PDF).[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Mevlevihane değil, 'vakıf' üniversitesi!". T24. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
