Bayramî-Melâmî kutbu İdris-i Muhtefî tarafından 17. yüzyıl başlarında inşa ettirilmiştir. Asıl adı Tırhalalı Hacı Ali Bey olan İdris-i Muhtefî kutbiyyet makamına geçtikten sonra kendisini ve mensuplarını devletin takibatından kurtarmak için faaliyetlerini son derece gizli olarak sürdürmesi sebebiyle “Muhtefî” lakabıyla tanınmış, hakkında zındık ve mülhid olduğu şeklinde söylentilerin çıkmasında bu gizliliğin de etkisi olmuştur.

Diğer tarikatlar gibi tekke ve tarikata has şeklî unsurları kabul etmeyen Bayramî-Melâmîleri, devletin Sünnî ideolojisine aykırı görüşleri sebebiyle Osmanlı merkezî yönetimi tarafından sürekli takibat altında tutulmuşlardır.

Vefatının ardından aleyhindeki tutumlar nedeniyle tekkesi yıkılmıştır. Sultan III. Osman’ın 3. kadını Zevkî Kadın’ın 1768 tarihinde bir Namazgâh yaptırdığı arsaya 1815 yılında Dolancı Derviş Mehmed Efendi (v.1824) tarafından küçük bir mevlevîhāne tesis edilmiş, ancak İstanbul’daki diğer mevlevîhānelerden gelen itirazlar üzerine devamlı olamamıştır. Arsası günümüzde tamamen binalarla çevrili olup hâlihazırda iki kuyu, çeşme, namazgâh kitabesi, hazirede Mevlevî İskender Dede’nin 1589 tarihli şahidesi ve Ali Ağa ailesine ait kabirler mevcuttur.[1]

—–

1 Mehmed Akif Köseoğlu, İstanbul’da Bayramî Şeyhlerinin Postnişîn Olduğu Tekkeler ve Günümüzdeki Durumları, Kalem Derneği Sempozyum Bildiriler Kitabı, 2016.