Florya Atatürk Deniz Köşkü
- Tür: Müze
- Tema: Cumhuriyetin 100 Yapısı, Modern Mimari Miras
- Kültür: Cumhuriyet
- Yüzyıl: 20. yy
- Bölge: Türkiye, Marmara Bölgesi, İstanbul, Bakırköy, Florya
Atatürk için İstanbul Belediyesi yazlık köşk yapmak istemiştir. Yer seçimini Atatürk Florya olarak belirledikten sonra daha önce Çankaya köşkünün yapımını tamamlayan ve günümüzde “Atatürk’ün mimarı” olarak bilinen Seyfi Arkan’ı görevlendirir. Seçilen proje alanının yakınından demiryolu geçtiği için Atatürk’ün gürültüden rahatsız olmaması için demiryolunun taşınması önerilir. Ancak Atatürk bunu istemez ve “Canım, Ankara’da dağ başında yaşıyorum, İstanbul’da saraya hapsoluyorum, bırakın burada gelen gidenleri görüp tren gürültüsü duyayım” diye taşınmasına engel olur. Atatürk’ün bu bağlamda istediği şeyi anlayan Seyfi Arkan projeyi tamamlarken, çalışma ofisi ve dinleme evi olarak tasarlar. Cumhuriyet’in yeni imajını vurgulamak için yöneten ve yönetilenin arasındaki hiyerarşinin kalktığını vurgulayacak şekilde köşkün önündeki sahili halkında kullanımına açık tutar. Atatürk projeyi inceledikten sonra özellikle halk plajı detayından çok etkilenir ve ” Beni halkımla birlikte etüt etmenizden çok mütehassıs oldum” diyerek memnuniyetini ifade eder.
1935 yılının Haziran ayında temel direklerinin uygulamasıyla başlanan köşkün yapımı 43 günde tamamlanır. Sahilden 80 metrelik bir köprü ile ulaştığımız köşk denize çakılan 238 adet demir ayaklara sabitlenen beton zemin üzerine tamamen ahşap kullanılarak yapılır. Köşkün kapladığı alan; kapalı 626 metrekare zemine ek olarak, 281 metrekare teras, 275 metrekare iskele ve 320 metrekare köprü zeminiyle birlikte toplam 1534 metrekaredir.
Köşk modern mimarlık anlayışının temel ögelerini barındırmaktadır. Düz beyaz yalın çizgiler ve sade bir estetik sergileyen dış görüntü ve denizin üzerinde onu karaya bağlayan halat rolündeki köprüsüyle karaya demirli bir gemi görünümündedir. Parçalı kütlesel plan, sade, yalın çizgide geniş cam yüzeyi konforlu ve işlevsel bir tasarım anlayışı hakimdir. Deniz üzerinde, dik açı ile birleşen kuzey-güney ve doğu-batı eksenindeki iki dikdörtgen kütleden oluşur ve bir köprü ile kıyıya bağlanır. İki kütlenin birleştiği yerde köşesi yuvarlatılmış toplantı salonu, büyük cam yüzeyleri ile bol ışık alırken aynı zamanda kütlelere hareket kazandırmıştır. Gemiyi andıran yapının bacası rolündeki aydınlatma kulesi ile batı yönünde düz beyaz eşit aralıklarla yerleştirilmiş yuvarlak pencereler (lombarlar) ve bu pencerelerle asimetri oluşturan bitiş aksındaki kare giyotin pencerelerin birleşimi dönem estetiğinin vurgulandığı noktalardandır.
1935 yılı 14 Ağustos tarihinde kullanıma açılan köşkte Mustafa Kemal Atatürk, 1936 yılının Haziran ve Temmuz aylarında uzunca bir süre yaşamış, siyasî ve bilimsel toplantılar için köşkü özellikle kullanmış, aralarında İngiliz Kralı VIII. Edward ve Madam Simpson’un da bulunduğu kimi önemli konukları burada ağırlamıştır. Köşk, Atatürk tarafından son olarak 28 Mayıs 1938 günü kullanılmış, kendisinin ölümünden sonra bu yapılar Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı’nın yazlık konutu olarak İsmet İnönü, Celal Bayar, Cemal Gürsel, Cevdet Sunay, Fahri Korutürk ve Kenan Evren dönemlerinde kullanılmıştır. 16 Eylül 1988 tarihinde Cumhurbaşkanlığı’nca, Milli Saraylar Daire Başkanlığı’na devredilen köşk 5 senelik bir restorasyon uygulamasına girdikten sonra 1993 yılında restorasyonu tamamlanıp Atatürk Müzesi haline getirilmiştir. Köşk ile benzer mimarlık anlayışına sahip yakın dönem tarihli sahilde bulunan Misafirhane Binası, Yaverlik Binası , Restoran Binası , Genel Sekreterlik Binası, Belediye Binası TBMM sosyal tesisleri olarak düzenlenmiştir.
.svg) | |
 Köşkün karadan görünümü | |
 | |
| Eski ad(lar) | Florya Deniz Köşkü |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Tür | Köşk |
| Konum | Florya, Bakırköy, İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°58′21″K 28°46′57″D / 40.97250°K 28.78250°D |
| Mevcut kullanan | TBMM Millî Saraylar Daire Başkanlığı |
| Başlama | 1935 |
| Tamamlanma | 1935 |
| Açılış | 14 Ağustos 1935 |
| Sahip |  Türkiye |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Seyfi Arkan |
| Resmî site | |
Florya Atatürk Deniz Köşkü, İstanbul'un Bakırköy ilçesine bağlı Şenlikköy mahallesi kıyılarında bulunan bir yapıdır. Türkiye'nin ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün bölgeye duyduğu özel ilgi ve zaman zaman gerçekleştirdiği yazlık ziyaretler sonucunda, dönemin İstanbul Belediyesi tarafından yaptırılarak, Atatürk'e armağan edilmiştir.[1]
- ^ "Florya Atatürk Köşkü". Millî Saraylar Daire Başkanlığı. 22 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2011.
