Ayazma Camii, Üsküdar
- Tür: Cami
- Tema: Selatin Camileri
- Kültür: Osmanlı
- Yüzyıl: 18. yy
- Bölge: Türkiye, Marmara Bölgesi, İstanbul, Üsküdar, Aziz Mahmut Hüdayi
I. Mustafa döneminde 18. yüzyıl (1758-1761) Barok tarzından esinlenilmiştir. Dikdörtgen bir plan üzerinde, kubbe kenarlarına kadar beş kat pencere alacak şekilde yapı epeyce yüksek tutulmuştur. Kubbeyi taşıyan dört kemerin dışarıdan birleştiği köşelere birer küçük “kule” kondurulmuştur. Caminin beş gözlü son cemaat bölümünden harime girilmektedir. Harim bölümünün mihrap, minber ve kürsünün mermerden yapıldığı ve isçilik bakımından oldukça önemli olduğu görülmektedir. Tek minareli olan cami, Boğaz’a karşı yüksek bir yerdedir. 7 yılı aşkın bir süredir restorasyondadır.
 Camiden bir görünüm | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Üsküdar, İstanbul |
| Koordinatlar | 41°01′22″K 29°00′32″D / 41.02278°K 29.00889°D |
| İnanç | İslam |
| Mimari | |
| Mimar(lar) | Mehmed Tahir Ağa |
| Mimari tür | Cami |
| Mimari biçim | Osmanlı mimarisi |
| İnşaat başlangıcı | 1758 |
| Tamamlanma | 1760 |
| Özellikler | |
| Uzunluk | 38 m |
Ayazma Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Aziz Mahmud Hüdayi Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. 26. Osmanlı Padişahı III. Mustafa tarafından, annesi Mihrişah Emine Sultan ve ağabeyi Şehzade Süleyman adına yaptırılmıştır. Mimarı Mehmed Tahir Ağa'dır. Yapımına 1758 yılında başlanan cami, 2 yıllık inşaat sürecinden sonra 1760 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı ve Barok esintilerini yansıtmaktadır.
Yıldırım düşmesi sonucu yıkılan caminin minaresi, 1872 ve 1881 yıllarında yeniden inşa edilmiştir. 1953 yılında tekrar onarılan cami, yakın zamanda tekrar restorasyona girecektir.
Caminin bulunduğu yerde daha önce Ayazma Sarayı ve bahçesi olduğundan bu ismi almıştır. Mimari stil olarak batı etkilerinin görüldüğü bir camidir. Üç kapılı avludan camiye merdivenle çıkılır. Minaresi tek şerefeli merkezi kubbeli, kubbe de dört taşıyıcı payandaya oturtulmuş ve tabanı mermerlerle döşenmiştir. Güney cephesinde III. Mustafa Türbesi'nde olduğu gibi bir kuş evi dikkat çeker. Minberinde oymalı renkli mermerden, mihrabın içi kırmızı somakidendir. Binanın batısındaki hünkar mahfilinin duvarlarında İtalyan çinileri yer almıştır. Cami içinde Hattat Seyyid Abdullah ve Hattat Seyyid Mustafa'nın yazıları vardır. Haziresinde 43 adet mezar bulunmaktadır. Sol köşesinde bulunan III. Mustafa Çeşmesi, Şair Zihni'nin kitabesi ile süslüdür.
Arkasında, yine aynı tarihte yaptırılıp; 1914 yılında yeniden inşa edilen Şemsipaşa İlköğretim Okulu vardır.
