Sümbül Efendi Haziresi

A Serisi
Tekke odalarının avlusunda, neredeyse tekke avlusunun merkezinde yer almaktadır. Sandık ve pehleli mezarların bulunduğu A Serisi’ndeki mezar taşları, XVIII ve XIX. yüzyıla işaret etmektedir.

B Serisi
Tekke odalarının avlusunda, A Serisinin yanında bulunmaktadır. Oldukça küçük olan hazirede az sayıda mezar bulunmaktadır. Mezarların tümü pehleli olup, geç Osmanlı döneminde gömü yapıldığı, şahide kitâbelerinden anlaşılmaktadır.

C Serisi
Vaziyet planında C Serisi olarak adlandırılan hazire, tekke odalarının avlusunda, türbenin bitişiğinde yer almaktadır. Küçük bir alanı kapsayan hazire F Serisi ile birlikte en küçük seridir ve en az mezar barındıranlardandır.

D Serisi
D serisi olarak isimlendirilen hazire alanı, külliyenin caddeden girişi olan A kapısının sağ tarafında yer almaktadır. 1’den 87’ye kadar numaralandırılmıştır. Diğer serilerde olduğu gibi mermer şahideler bulunmaktadır.

E Serisi
E serisi olarak adlandırılan hazirede mezar veya mezar taşı sayısı 276 olup, en eski tarihli olanların (1 adet) XVII. yüzyılın sonlarına ait oldukları görülmüştür. Sağlam durumda olan XVIII. yüzyıl mezar taşlarının genellikle atıl durumda oldukları görülmüştür. Sağlam olarak ve pehlelerinin bulunduğu mezarların çoğunun XIX. yüzyıla ait oldukları tespit edilmiştir. XVIII. ve XIX. yüzyıla ait mezar taşları dengeli şekilde dağılmıştır. XX. yüzyıl başlarına ait az sayıda da olsa mezar taşına rastlanmıştır. Erkek mezar taşları, kadın mezar taşlarına oranla daha fazladır.

F Serisi
F Serisi, Safiye Sultan Türbesi’nin doğu bitişiğindedir. En küçük hazirelerden biri olup, toplam 6 adet pehleli mezar bulunmaktadır. Mezar taşlarının biri hariç, kalan 5 adeti de XIX. yüzyılın sonlarına aittir ve mermer şahidelerin etrafı eğrisel olarak düzenlenmiştir. Bu eğrisellik, şahide içindeki kabartma bitkisel motiflere de yansıtılmıştır. Bu hazire alanındaki en eski mezar, F6 kodunu taşıyanıdır. Kavuklu olup, XIX. yüzyılın başlarına ve bir erkeğe aittir. Tüm kitâbelerde kullanılan yazı stili sülüstür.

G Serisi
Caminin kuzeybatı bitişiğinde bulunan G Serisinde toplam 22 adet mezar bulunmaktadır. Mezarların tamamı pehleli ve şahidelidir. Marmara mermerinden yontulan mezar taşlarının bazılarında tarih ve kitâbe bulunmamaktadır. 13 tanesi erkek mezar taşı, 7 tanesi kadın mezar taşı olup, kalan 2 mezarın da form itibariyle erkek mezarı olması gerekmektedir. 2 adeti XVII. yüzyıl sonlarına, 1 adeti XVIII. yüzyıl sonlarına; 1 adeti XIX. yüzyıl başlarına; 2 adeti XIX. yüzyıl ortalarına; 4 adeti XIX. yüzyıl sonlarına; 1 adeti de XX. yüzyıl başlarına aittir. Silindirik şahideli mezarların bir kısmında tarih ve yazı bulunmadığından, tarihleri açık değildir.

Kaynak: Koca Mustafa Paşa Külliyesi ve Restorasyon Çalışmaları (2015-2019) – Vakıflar Genel Müdürlüğü